1942

16 -30 Kasım 1942: Stalingrad’da Alman ve Romen Orduları Kuşatılıyor

16 Kasım 1942 George Orwell, iki yıldan sonra ilk kez Pazar sabahı kilise çanlarını duyuyor. Oysa ki İngiliz kilise çanları sadece Alman işgali durumunda uyarı vermek için kullanılacaktı.

Papua Yeni Gine’de, Avustralya birlikleri

17 Kasım 1942 Papua Yeni Gine‘de, Avustralya birlikleri Japon güçlerini geri çekilmeye zorlamak için yürünmesi pek de olay olmayan Kokoda Yolu boyunca ilerliyor. Avustralya’nın Kokoda seferi Japonların ağaçlar üzerinde keskin nişancılık yaptığı ya da cesetler arasında ölü taklidi yaparak pusu kurduğu çamurlu yol boyunca ilerlemeye çalışmasını içeriyor.

Müttefik Kuvvetler Doğu Yeni Gine’de Birleşiyor

ABD Ordusu ise bir keçi yolundan daha dar olan Kapa Kapa parkuruna tırmanmaya çalışıyor; Amerikalılar, 40 günlük kötü bir yürüyüşte bir Japon askeri görmediler. ABD Ordusu, Yeni Gine’ye gönderildi ve yürünmesi imkânsız araziyi geçmesi gerekmesine rağmen geri çekilen Japonları kıskaç hareketiyle yakalamaları emredildi. Yeni Gine’deki Avustralyalı birlikler, açlıktan ölen Japon askerlerinin ot yemeye hatta Müttefik mahkumların cesetlerini yemeye başladığını rapor ediyor.

18 Kasım 1942 Alman ve İtalyan birlikleri Fransa’sının tamamını işgal ediyor. Vichy hükümetinin son bir protestosuna karşın işbirlikçi devlet feshediliyor. Alman panzerleri, Fransa’nın Akdeniz filosuna ev sahipliği yapan Toulon limanını kuşattı. Fransız Donanması, Müttefiklere bağlı Fransızlara katılmak için Kuzey Afrika’ya yelken açmaya çalışırsa, Almanlar savaş gemilerine saldırmakla tehdit ediyor.

Alman ve İtalyan birlikleri Fransa’yı işgal ediyor

Alman güçleri Stalingrad’da

500.000 Kızıl Ordu askeri Stalingrad’a saldırıyo

19 Kasım 1942 Alman güçleri Stalingrad’da baskıyı arttırırken, Sovyet üst komutanlığı şöyle diyor: “Volga’nın arkasında arazi yok!” Kızıl Ordu birlikleri şehirde tutunmalı veya ölmek zorunda bırakılıyor. Sovyet askeri Lev Lvovich: Stalingrad’da geri çekilmeye izin vermeyi reddetmenin “gerekli olduğunu söylüyor. Şu anda nerede durduğumuzu biliyoruz. Ve daha iyi hissediyoruz.”

Stalingrad küçük kalelerden oluşan bir şehir durumunda: Volga yakınlarındaki Pavlov adlı bir bina, 24 Kızıl Ordu askeri ve bir Çavuş tarafından iki ay boyunca savunulmaktadır. Almanlar panzerlerini gönderdiklerinde, Kızıl Orduaskerleri Pavlov’un Evi’nin çatısından tanksavar tüfekleri ateşleyerek tankların ince kule üstü zırhını parçaladı. “Pavlov’un Evi” 4 kat mayın ve dikenli telle çevrili olup makineli tüfekler her pencereden ateş ediyor; cephane ve yiyecek takviyesi mahzenden hendek yoluyla geliyor.

20 Kasım 1942 Kızıl Ordu, yeni ve büyük bir saldırı olan Uranüs Operasyonu’nu başlatıyor: Alman arka tarafına çarpmak ve 6. Ordu’yu Stalingrad’da sıkıştırmak için 500.000 kişilik devasa kıskaç hareketi.

Sovyetler, Uranüs saldırısında 900 yeni T-34 tankı kullanıyor. Geçen hafta Almanlar, Kuzey Afrika’ya çıkan Müttefik kuvvetleriyle yüzleşmek için batıya yüzlerce Luftwaffe bombardıman uçağı gönderdiğinden Rusların eli güçlendi. Kızıl Ordu tankları, Stalingrad’ın kuzeyindeki Romanya ve İtalyan hatlarını delip geçti ve bir günde 27.000 esir aldı.  Sonradan yazdığı (Hitler için Cehennemden) adlı kitabıyla ünlenen Alman asker Henry Friedrich Carl Metelmann (25 Aralık 1922 – 24 Temmuz 2011) Romanya Ordusu ile birlikte, Uranüs Operasyonu’nun ilk şokuyla karşı karşıya: “Tüm cehennem dağıldı, bir bomba cehennemi; Ruslar geliyor!”

Stalingrad Savaşı Fotoğraf Galerisi

21 Kasım 1942 Henry Metelman, Kafkasya’da Kızıl Ordu saldırısıyla karşı karşıya: “Yataklardan silahlarımıza koştuk, uykudan sarhoş giysilerimizi çektik. Soğuk rüzgâr arkadan vurdu”. Uranüs Operasyonu’nun güneydeki saldırısı başladı: 500.000 Kızıl Ordu adamı Stalingrad’ın çevresini süpürüyor, şehrin kuzey ve güneyindeki Mihver kanatlarını vuruyor.

İngiliz birlikleri Bingazi’yi işgal ediyor: Mısır’dan kaçan Alman Ordusu’nu kovalayan Müttefikler şimdi Libya’nın kilit limanını ele geçiriyor.

22 Kasım 1942 Kafkasya’da çatışan Rumen kuvveti Sovyet ilerlemesinden önce kaçıyor: Bir Rumen albayı bir Alman subayına şöyle diyor: “Askerlerim artık bana itaat etmeyecek ve artık sizin için ölmeyecekler.” Kızıl Ordu kuşatması 250.000 Alman, Romen ve bunlarla müttefik Rus askerini Stalingrad çevresindeki donmuş topraklarda mahsur bırakıyor.

Kızıl Ordu’nun iki kanadı Stalingrad’ın güneyinde buluşurken Sovyet askerleri kucaklaşıyor: Uranüs Operasyonunun kıskaçları kapandı ve Alman Altıncı Ordusu şehrin harabelerine hapsedildi. Alman General Paulus, Altıncı Ordunun geri çekilmesi ve Stalingrad’ın tuzağından kaçmaya çalışması için Hitler’e yalvarıyor: “Tüm cephelerde katliama dönüşen saldırılar var… Cephane eksikliği yakında bizi savunmasız hale getirecek.”

23 Kasım 1942 Alman gözlemci, Stalingrad çevresindeki Rumen askerlerinin ‘sanki tam da şeytan topuklarına vuruyormuş gibi yüzlerinde donmuş bir korku ifadesi olduğunu’ bildirdi.

İngiliz hava kuvvetleri ajanları, görevden sonra kaçmalarına yardımcı olmak için sabotaj ekipmanı taşıdı ve üniformalı sivil kıyafetler giydi. Hitler’in son “Komando Düzeni” kapsamında, ele geçirilen tüm İngilizler, işkence ve infaz için SS’ye teslim edildi.

Nazi işgali altındaki Norveç’te bir hidroelektrik santralini havaya uçurmaya çalışan planör kaynaklı komando misyonu İngiliz “Birinci Sınıf Operasyonu” felaketle sonuçlandı. Her iki planör de düştü ve ağır yaralanmış hayatta kalan askerler Almanlar tarafından ele geçirildi.

24 Kasım 1942 Hitler, Alman birliklerine Stalingrad’ı terk etme ve Rus kuşatmasından kaçma emri verip vermeyeceğinden emin değil; Reichsmarschall Göring, Luftwaffe’nin Altıncı Ordu’ya kış boyunca yalnızca hava yoluyla tedarik sağlayabileceğini savunuyor.

Celebrating Allied victory in Egypt, Gen. Montgomery invites to dinner German General Wilhelm Ritter von Thoma, commander of the Afrikakorps- captured after Axis collapse in El Alamein
General Montgomery ve Alman General Wilhelm Ritter von Thoma

Mısır’da Müttefiklerin zaferini kutlayan General Montgomery, El Alamein’deki Mihver çöküşünden sonra yakalanan Afrikakorps komutanı Alman General Wilhelm Ritter von Thoma’yı akşam yemeğine davet ediyor.

25 Kasım 1942 Winston Churchill: “General von Thoma’ya sempati duyuyorum: yenilgi, aşağılama, yok etme ve en kötüsü …”

Müttefiklere daha fazla Fransız sömürgesi katıldı: Amerika tarafından atanan Fas ve Cezayir “Yüksek Komiseri” Amiral Darlan, Fransız Batı Afrika’sının barışçıl bir şekilde teslim edilmesi için müzakerelerde bulundu ve büyük bir kolonyal toprak parçasını Nazi bağlantılı Vichy hükümetinden transfer etti. İkinci büyük bir Sovyet saldırısı olan Mars Operasyonu, Rusya’da harekete geçiyor: Kızıl Ordu, Uranüs Operasyonu Eksen’i Stalingrad çevresinde hapsederken, Moskova yakınlarındaki Almanları kuşatmayı hedefliyor.

26 Kasım 1942 250 bin Mihver askerini hapseden Uranüs’ten sonra, Mars Operasyonu, Rzhev kasabasında Wehrmacht’ı ezmeyi umuyor. Rus kışı bastırıyor: Tüm SSCB cephesi boyunca şiddetli kar fırtınaları hem Sovyet hem de Mihver güçlerini donduruyor.

New York’taki ünlü Macy’s Şükran Günü geçit töreni bu yıl iptal edildi: mağaza, dev balonlarını hurda kauçuk için parçalanmak üzere savaş çabalarına bağışladı.

Amerikalılar bu yıl ilk savaş zamanı Şükran Günü’nü kutluyor: ABD genelinde şeker karneye bağlanıyor ve birçok aile gaz dağıtım veya askerlik hizmeti nedeniyle toplanamıyor.

27 Kasım 1942 Hermann Göring, Luftwaffe’sinin Stalingrad’da mahsur kalan Alman Altıncı Ordusu’nu tamamen hava yoluyla tedarik edebileceğini iddia ediyor: Günde 700 ton yiyecek, yakıt ve cephane teslim ediyor. Alman generallerinin Stalingrad’dan çekilme taleplerine öfkelenen Hitler, Altıncı Ordu’ya yeni emirler verdi: “Her ne pahasına olursa olsun mevcut Volga cephesi tutulacak.”

3 yıldır ilk kez, tüm Amerikalılar aynı gün Şükran Günü’nü kutluyorlar: Başkan Roosevelt, daha fazla Noel alışverişini teşvik etmek için bir hafta önce tatili taşımaya çalıştı, ancak eleştirmenler “Franksgiving” e, ABD Kongresi’nin yasalarda tarihini düzeltecek kadar karşı çıktı.

Fransızlar Almanların eline geçmemesi için kendi savaş gemilerini batırıyor

Fransız denizciler çılgınca deniz vanalarını açıyor ve kendi savaş gemilerini batırmak için yıkım harekâtı başlatıyor; kruvazör Marseillaise yanıyor. Üç kelimelik bir anlaşmazlığın ardından, Alman tankları, Hitler’in emriyle Toulon limanına saldırıyor, Fransız Akdeniz filosunu ele geçirmeye ve Müttefiklere karşı savaş gemileri kullanmaya çalışıyor.

28 Kasım 1942 Avustralyalılar, ülkelerine gelen Amerikan askerlerini kadınlar için kibirli, fazla maaşlı ve haksız rekabet çıkaran kişiler olarak görüyorlar. Bir Avustralyalı erin ölümünden sonra, askeri polis, Amerikalılara saldırmaya çalışan Avustralyalı asker gruplarının el bombaları ve makineli tüfeklerini ele geçirmek zorunda kalıyor. Avustralya’da “Brisbane Savaşı” Queensland başkentinin sokaklarında Avustralyalı ve Amerikan askerlerinin çatışmasına sebep oldu. Yüzlerce kişi yaralandı ve bir Avustralyalı öldürüldü.

Torch Operasyonu’nun başarısından sonra, Müttefik orduları artık Cezayir’i kontrol ediyor ve doğuya, Fransız kontrolündeki Tunus’a doğru ilerliyor. Toulon’daki Fransız filosu, Alman işgalcilere 77 savaş gemisini teslim etmek yerine batırdı: 3 savaş gemisi, 7 kruvazör ve 15 muhrip dahil olmak üzere Fransız Donanması’nın gururu ilan edildi.

30 Kasım 1942 Müttefik güçlerin Tunus ve doğu Mısır’dan batıya yaklaşmasıyla General Rommel, Hitler’den Afrikakorps‘u tahliye etmek ve Libya’daki Mihver kontrolünü terk etmek için Berlin’den izin ister.

Greek resistance fighters, ww2
Yunan direnişçiler

Yunanistan’a havadan indirilen İngiliz sabotajcıları, iki karşıt Yunan direniş grubunu Nazilere karşı birlikte çalışmaya ikna ettiler: Komünist Yunan Halk Kurtuluş Ordusu ve Ulusal Cumhuriyetçi Yunan Birliği.

Gorgopotamos viaduct
Gorgopotamos viyadüğü

Yunan direniş savaşçıları ve Özel Harekat İdaresi’nin İngiliz komandoları, Nazi işgali altındaki Avrupa’da ilk büyük sabotaj eylemini gerçekleştirdi, Gorgopotamos viyadüğünü havaya uçurdu böylece Almanya’nın Atina’ya giden tedarik yollarını kesti.